بازار جبرانی در صورتی تشکیل می شود که پس از پایان معاملات روزانه، کارگزار نتواند موقعیت تعهدی باز مشتری را در مهلت مقرر ببندد. در نتیجه، در بازار جبرانی تمام یا بخشی از موقعیت های تعهدی باز مشتری، توسط ناظر بازار به قیمت های ممکن، طبق دستورا لعمل مربوطه، بسته می شود. درصورت تشکیل بازار جبرانی ساعات و مراحل جلسه معاملات قراردادهای آتی به صورت زیر می باشد:
- دوره پیش گشایش
- حراج تک قیمتی
- حراج پیوسته
- دوره پایانی معاملاتی
- بسته شدن جلسه معاملاتی
- بازار جبرانی
- دوره تسویه روزانه
در بازار جبرانی، در ابتدای هر دوره ی حراج تک قیمتی، سامانه معاملاتی، سفارش مربوط به قراردادهای آتی مشتریان را براساس لیستی که اتاق پایاپای تهیه و اعلام می کند، مطابق دستورالعمل اجرایی معاملات قراردادهای آتی با قیمت حداقل یا حداکثر دامنه نوسان قیمت آن دوره ( باتوجه به موقعیت تعهدی باز مشتری ) در سامانه معاملاتی قرار می دهد. در صورتیکه در پایان هر دوره، تمام یا قسمتی از سفارشات مشتریان معامله نشود، دوره حراج تک قیمتی بعدی آغاز می شود. ضوابط اجرایی بازار جبرانی شامل موارد زیر می باشد:
ماده 1- بازار جبرانی طبق بند 7 دستورالعمل اجرایی معاملات قراردادهای آتـی در شـرکت بـورس کالای ایران و جهت تأمین وجه تضمین جبرانی موضوع ماده 34 این دستورالعمل در دوره زمانی یک ساعت پس از پایان جلسه معاملات روزانه گشایش می یابد.
ماده 2- بازار جبرانی جهت بستن موقعیت تعهدی باز خرید و موقعیت تعهدی باز فـروش مشـتریان بدهکار به صورت جداگانه گشایش می یابد.
ماده 3- بازار جبرانی متشکل از 6 دوره 10 دقیقه ای حراج تک قیمتی می باشد.
تبصره- کمیته آتی متناسب با شرایط بازار می تواند نسبت بـه افـزایش تعـداد دوره هـای حراج تک قیمتی اتخاذ تصمیم نماید.
ماده 4- دامنه نوسان قیمت در دوره های اول تا ششم حراج تک قیمتی به ترتیب با افـزایش، 3-6-9-12-18-27 درصد به اضافه حد نوسان قیمت روز جاری نسبت به قیمـت تسـویه روز کاری قبل تعیین می گردد.
تبصره- در صورت افزایش تعداد دوره های حراج تک قیمتی دامنه نوسان قیمـت در دوره های بعدی توسط کمیته آتی تعیین خواهد شد.
ماده 5- دوره حراج تک قیمتی شامل یک دوره پیش گشایش و یک حراج تک قیمتی می باشد.
ماده 6- در ابتدای هر دوره حراج تک قیمتـی، سـامانه معـاملاتی سـفارش مربـوط بـه قراردادهـای مشتریان بدهکار را بر اساس لیست اعلامی اتاق پایاپـای و بـه صـورت تصـادفی، بـا قیمـت حداقل یا حداکثر دامنه نوسان قیمت آن دوره در سامانه معاملاتی قرار می دهد.
ماده 7- کارگزاران جهت معامله سفارشات موضوع ماده 6 می توانند طی دوره پیش گشایش رقابـت نمایند. در پایان هر دوره سامانه معاملاتی عملیات حراج تک قیمتی را انجام خواهد داد.
ماده 8- تنها در صورتی که در پایان هر دوره، تمام یا قسمتی از سفارشات مشتریان بدهکار معاملـه نگردد، دوره حراج تک قیمتی بعدی آغاز می گردد